Eerste hulp bij een omgezwikte enkel

Na al die leuke zomerse oefeningetjes nemen we dan ook maar even een zomers klachtje door: enkelletsel. Vooruit, eerlijk is eerlijk, dat doet zich zeker niet alleen voor in de zomer, maar zomervreemd is het ook niet. U heeft meer tijd en dus kiest u voor die lange boswandeling, maar: u stapt per ongeluk in een kuil en zwikt uw enkel om. Of uw (klein)kind overtuigt u er dan eindelijk van dat voetballen met hem/haar ontzettend leuk is, en dan gaat het mis. Hieronder leest u wat u het beste kunt doen als u uw enkel heeft omgezwikt en wat dat betekent voor de rest van uw zomer.

Een omgezwikte enkel. Wat nu?

Meestal zwikt de voet naar binnen toe, wat beschadiging en pijn aan de buitenzijde van de enkel veroorzaakt. Wat u het allerbeste kunt doen is u bij ons melden, en dan het liefst binnen vijf dagen na het ontstaan van het letsel. Mocht dit om een of andere reden niet gaan of denkt u dat het zo’n vaart niet loopt, geven we u graag wat tips en adviezen om er (alvast) zelf mee aan de slag te gaan.

Ernst van het enkelletsel

Allereerst is het belangrijk een inschatting te maken van de ernst van het enkelletsel, waarbij een breuk natuurlijk zeer ernstig zou zijn. Wij volgen altijd bepaalde regels (op basis van wetenschappelijk onderzoek) als we inschatten of er een foto nodig is of niet. Om het voor u enigszins eenvoudig te houden, bespreken we hier één duidelijke regel: indien u pijn heeft onder de knobbel aan de buitenzijde van uw enkel én u géén vier passen kunt lopen zonder hulp, neem dan contact op met een arts. Ook asdrukpijn is meestal een slecht teken, dat betekent bijvoorbeeld dat u pijn voelt als u uw hiel in de richting van uw onderbeen duwt, of uw voorvoet in de richting van uw enkel. Als u de voet binnen twee dagen weer kunt belasten, is de kans op een breuk erg klein.

Wat kunt u zelf doen?

Dag 0-3

Direct na het trauma is het verstandig om te koelen om zo zwelling te voorkomen. Indien u een schoen aan heeft, laat deze dan aan en hou de voet met schoen en al onder de koude kraan, zodat de schoen kan helpen de zwelling tegen te houden. Daarna kunt u, indien gewenst, tot drie keer per dag nog eens een kwartier koelen. Verder neemt u de eerste drie dagen rust, maar beweegt u wel met uw voet en tenen tot de pijngrens. Belast uw enkel op geleide van de pijn, eventueel met behulp van krukken. En misschien overbodig om te zeggen, maar stel sporten voorlopig even uit.

Dag 4-10

Nu wordt het meteen al zaak de belasting te gaan opbouwen, uit onderzoek volgt namelijk dat uw enkel het beste en het snelste herstelt wanneer hij zo snel mogelijk weer functioneel gebruikt wordt. Blijf lopen op geleide van de pijn, eventueel met krukken, maar probeer wel uw voet normaal neer te zetten en normaal af te wikkelen. Hou in de gaten of de pijn en zwelling niet toenemen. Als er geen zwelling meer in het gewricht zit, kunt u overwegen een brace te gebruiken. Het beste gebruikt u deze alleen tijdens de (zwaardere) belasting. Pak daarnaast zoveel mogelijk het normale gebruik van de enkel weer op. Als het gaat, kunt u ook eens proberen op blote voeten op één lijn te lopen of een tijdje op één been te staan om zo de stabiliteit wat te trainen.

Vanaf dag 11 breidt u de oefeningen nog verder uit, misschien kunt u wel wat inspiratie halen uit de zomerse oefeningen die we hiervoor besproken hebben (in het bijzonder de oefening van Els, maar ook die van Dani of Chantal kan best een positieve bijdrage leveren aan het herstel). In de meeste gevallen zou u binnen 1 tot 2 weken weer normaal moeten kunnen lopen. Als dat niet zo is, maak dan echt een afspraak met één van onze therapeuten, want dan is het verstandig om te laten onderzoeken of er herstelbelemmerende factoren in het spel zijn.

Is de rest van uw zomer nu verloren?

Ja en nee. Met een beetje geluk is er amper weefselbeschadiging en loopt u binnen een paar dagen weer als een kievit. Met een beetje pech is de enkel goed omgezwikt en zal het herstel meerdere weken in beslag nemen. Bij een normaal herstelproces duurt het dan 6 tot 8 weken voordat u volledig hersteld bent. Binnen 12 weken sporten de meeste mensen ook weer op hun oude niveau. Maar zelfs als u de pechflamingo bent, is de zomer niet verloren, een heerlijk koel drankje nuttigen op een lekker zonnig terras kan immers altijd nog!